Twardzina ograniczona
Twardzina ograniczona (łac. morphea) jest przewlekłą chorobą tkanki łącznej. Charakterystycznym objawem są stwardnienia skóry, powstałe w wyniku jej włóknienia. Zależnie od typu, mogą one mieć różne kształty i wielkość. Zmiany wywoływane są przez nadprodukcję kolagenu przez fibroblasty. Początkowe stadium twardziny ograniczonej łączy się z wystąpieniem fazy zapalnej. Choroba ta jest rzadka, a jej leczenie należy do wyjątkowo trudnych.
Twardzina ograniczona – rodzaje
Choroba może przybierać rozmaite formy. W przypadku twardziny ograniczonej to objawy decydują o klasyfikacji typu. Wyróżnia się głównie odmianę:
Plackowatą – występują w niej liczne ogniska chorobowe, różniące się od siebie kształtem i wielkością, które niekiedy po latach ustępują samoistnie
Linijną – zmiana ma podłużny kształt. Zwykle występuje na kończynie, prowadząc do jej przykurczu i problemów z poruszaniem
Uogólnioną – obejmuje całą skórę pacjenta, czasem wraz z postępowaniem choroby duże zmiany na skórze zlewają się w jedną
Rozsianą – występują w niej liczne ogniska zmienionych chorobowo miejsc. Twardzina ograniczona rozsiana przypomina plackowatą, jednak zmiany są bardziej liczne i utrzymują się dłużej
Zanikową – obejmuje głównie skórę twarzy, choć zmiany chorobowe pojawiają się także na tkankach kości czy mięśni. Charakterystyczne jest objęcie przez twardzinę jedynie połowy twarzy
Typu “cięcie szablą” – nazwa pochodzi od charakterystycznego wyglądu zmiany, przypominającej bliznę po długim cięciu. Występuje na głowie i prowadzi do wyłysienia w miejscu pojawienia się twardziny. Może być przyczyną uszkodzenia wzroku lub układu nerwowego
Grudkową – objawia się niewielkimi, twardymi grudkami, występującymi na tułowiu chorego.
Twardzina ograniczona – przyczyny
Badacze dopatrują się przyczyn twardziny ograniczonej w wielu źródłach. Jednym z głównych winowajców choroby są nieprawidłowości w działaniu układu immunologicznego. Do czynników etiologicznych twardziny skórnej należą też borelioza, różnego typu urazy, niektóre leki, w tym cytostatyczne, radioterapia, uszkodzenia nerwów, odczyny poszczepienne i uwarunkowania genetyczne, a czasem nawet przewlekły, silny stres.
Twardzina ograniczona – leczenie
Leczenie twardziny skórnej należy do wyjątkowo trudnych. Nie istnieje jak dotąd żadna w pełni skuteczna terapia. Zwykle prowadzi się kurację preparatami stosowanymi miejscowo, np. kortykosterydami lub preparatami na bazie witamin E i D. Stosuje się także penicylinę prokainową, naświetlania oraz leki immunosupresyjne. Niekiedy objawy ustępują samoistnie. W przypadku niektórych typów twardziny ograniczonej niezwykle ważna jest właściwa fizjoterapia dla zachowania sprawności ruchowej pacjenta.
Polecane zabiegi leczenia twardziny ograniczonej:
