Przepuklina przeponowa
Przepona jest mięśniem oddechowym, oddzielającym jamę brzuszną od klatki piersiowej i stanowiącym jej ścianę dolną. Przepuklina przeponowa tworzy się, gdy jeden lub więcej organów należących do narządów jamy brzusznej (najczęściej żołądek) przemieszcza się do jamy klatki piersiowej przez otwór w przeponie. Przepuklinę przeponową dzieli się na właściwą, do której powstania przyczynił się nienaturalny otwór w przeponie. Wśród przepuklin właściwych wyróżnia się wrodzone (np. Bochdaleka lub Morgagniego) i nabyte, pourazowe. Drugim rodzajem przepukliny przeponowej jest przepuklina naturalnych otworów przepony, czyli przepuklina rozworu przełykowego, mogąca mieć postać: wślizgowej, okołoprzełykowej i wślizgowo-okołoprzełykowej.
Przepuklina przeponowa wrodzona i nabyta – przyczyny i występowanie
Wrodzona przepuklina przeponowa jest genetyczną wadą płodu, którą najczęściej diagnozuje się przed narodzeniem dziecka za pomocą badania USG lub u noworodków. Pourazowe przepukliny przeponowe tworzą się w związku z urazem jamy brzusznej lub klatki piersiowej. W przepuklinie wślizgowej przemieszczeniu ulega tylko górna część żołądka, natomiast w przypadku przepukliny okołoprzełykowej przesuwa się dno żołądka, a jego górna część pozostaje na miejscu. Do bezpośrednich przyczyn powstania przepukliny przepony należą osłabienie mięśnia lub podwyższone ciśnienie w jamie brzusznej. Ryzyko wystąpienia tego schorzenia jest większe u osób starszych, otyłych, a także dźwigających. Przemieszczanie się organów jamy brzusznej do klatki piersiowej może też pojawić się na skutek przewlekłego kaszlu lub stresu.
Przepuklina przeponowa – objawy
Objawy przepukliny przeponowej oraz natężenie, z jakim występują, zależą od tego, jakich organów dotyczą i jak duży jest ucisk na trzewia klatki piersiowej. Ogólnymi objawami są: ból w klatce piersiowej i nadbrzuszu, trudności w oddychaniu, przyspieszony oddech, duszności, tachykardia, zgaga, refluks żołądkowo-przełykowy, wymioty, sinica – w przypadku uszkodzenia płuc.
Przepuklina przeponowa – konsekwencje
Przepuklina przeponowa wymaga podjęcia szybkiego leczenia, ponieważ przesunięcie organów jamy brzusznej do jamy klatki piersiowej wpływa niekorzystnie na znajdujące się w niej narządy. W przypadku przepukliny wrodzonej może dojść do powikłań, takich jak choroby układu oddechowego, zaburzenia rozwoju czy zahamowanie wzrostu. Rozwój przepukliny przeponowej może doprowadzić do niedrożności układu pokarmowego, a w konsekwencji do zapalenia otrzewnej. Dlatego bardzo ważne jest wykonywanie badań prenatalnych w ciąży, by móc jak najwcześniej zdiagnozować wadę genetyczną u dziecka. W przypadku dorosłych warto natomiast zgłosić się do lekarza zawsze, gdy zauważymy u siebie niepokojące objawy w obszarze klatki piersiowej lub jamy brzusznej.
Przepuklina przeponowa – diagnostyka i leczenie
Do zdiagnozowania przepukliny dochodzi najczęściej po wykonaniu zdjęcia RTG klatki piersiowej z użyciem środka kontrastowego w pozycji Trendelenburga. Stosuje się także badanie endoskopowe i tomografię komputerową. Głównym sposobem leczenia przepukliny przepony jest klasyczna operacja chirurgiczna lub laparoskopowa. W mniej groźnych przypadkach lub gdy przeprowadzenie zabiegu jest niemożliwe, wykorzystuje się leczenie farmakologiczne. Najgorsze rokowania dotyczą sytuacji, gdy przepuklina przeponowa jest wadą wrodzoną. Ta wada powstaje w okresie prenatalnym i zagraża życiu zarówno płodu, jak i noworodka. Śmiertelność sięga w tym przypadku od 50-90% i zależy przede wszystkim od objętości płuca, którym noworodek będzie oddychał po urodzeniu. Szanse na przeżycie noworodka może zwiększyć leczenie wewnątrzmaciczne w postaci endoskopowej okluzji tchawicy płodu.
